Anna May Wong Kimdir?
Anna May Wong gibi filmlerde hem Hollywood hem de Avrupa’da başarı bulan Asyalı Amerikalı bir aktris. Piccadilly (1929), Ejderhanın Kızı (1931) ve Şanghay Ekspresi (1932). Çinli bir Amerikalı olarak, genellikle beyaz yapımcılar ve izleyiciler tarafından beklenen Asya klişelerine uyan daha küçük rollerle sınırlı olmasına rağmen, Wong yine de kendisine ayrılan parçalara kendi damgasını vurmayı başardı. 1961’de 56 yaşında ölmeden önce sessiz filmler, sesli filmler, tiyatro ve televizyondan oluşan bir kariyer inşa etti. Wong o zamandan beri zor koşullarla uğraşan ve sonraki nesiller için bir iz bırakmaya yardımcı olan ikonik bir Asyalı Amerikalı aktris olarak tanındı.
Erken Yaşam ve Aile
Wong, 3 Ocak 1905’te Los Angeles, California’da Wong Liu Tsong’da doğdu. Ailesi, Wong Sam Sing ve Lee Gon Toy, ikinci nesil Çinli Amerikalılardı. Wong’un büyükanne ve büyükbabası, 19. yüzyılın sonunda Çin’den Amerika Birleşik Devletleri’ne göç kısıtlanmadan önce Kaliforniya’ya geldi.
Wong, ailesinin yedi çocuğundan ikincisiydi. Aile bir çamaşırhane işletiyor ve işyerine yakın bir yerde yaşıyordu. Büyürken, Wong çamaşırhanede çalışarak veya müşterilere teslimat yaparak sayısız saatler harcadı.
Wong, ablasıyla birlikte gittiği entegre ilkokulda, sınıf arkadaşlarının ırkçı alaylarına katlanmak zorunda kaldılar. Wong daha sonra bu deneyim hakkında “Her gün bizim için bir işkenceydi” dedi. Ailesi daha sonra kızları Çinli bir Amerikalı öğrenci topluluğuna sahip olan Çin Misyon Okuluna transfer etti.
Kariyer Başlangıçları
Wong’un çocukluğu, ona Çin Mahallesi’nde çekilen Hollywood filmlerini görme fırsatı verdi. O kadar hevesli bir ilgi gösterdi ki “meraklı Çinli çocuk” olarak adlandırıldı. Babasının onaylamamasına rağmen, Wong filmlerde kariyer yapmayı hayal etti. Sahne adı olarak Anna May Wong’u seçti ve 14 yaşında sahneye figüran olarak başladı.
Wong, 1921’de oyunculuk üzerine yoğunlaşmak için liseden ayrıldı. 17 yaşındayken dizide başrol oynadı. Wong’un Douglas Fairbanks ile birlikte Moğol bir köle kız (ve casus) olarak destek sırası Bağdat Hırsızı (1924) ona daha büyük bir başarı kazandırdı. 1924’te kendi yapım şirketi The Anna May Wong Productions’ı kurdu. Gizli bir iş ortağı sayesinde operasyon kısa sürede sona erdi, ancak filmlerde çalışmaya devam etti.
Yine de Wong, Hollywood tarafından kısıtlanmış hissediyordu. Beyaz aktörlerin Asya rollerinde oynamaları, Asyalı görünmek için makyaj ve kostümler kullanmaları yaygındı. “Sarı surat” olarak bilinen uygulama sadece saldırgan olmakla kalmıyor, aynı zamanda “yapımcılar gerçek Çinliler yerine Macarları, Meksikalıları ve Amerikan Kızılderililerini Çin rolleri için tercih ediyor” diyen Wong’un kullanabileceği parçaları sınırlandırdı.
Avrupa’ya taşın
Wong’un Hollywood’da karşılaştığı sınırlar göz önüne alındığında, 1928’de Avrupa’ya gitmeye ve kariyerini Almanya ve İngiltere’de sürdürmeye karar verdi. 1929’lar için alkış aldı Piccadilly, ki bu onun son sessiz filmiydi.
Wong 1929 oyununda Laurence Olivier ile Londra’da ortaya çıktı Tebeşir Çemberi ve Viyana’da müzikli bir oyunla Tschun-Tshi, ki o yazdı. Büyürken bir model olarak çalışan Wong, Avrupa’dayken aynı zamanda bir moda trend belirleyicisi oldu.
Amerika’ya dönüş
1930’da Wong, oyunda Broadway’de başarılı bir koşu için Amerika Birleşik Devletleri’ne geri döndü. Bununla birlikte, geri dönüşünün bir yönü, beyaz meslektaşları tarafından asla deneyimlenmeyecekti. Wong, Amerika Birleşik Devletleri’nde doğmuştu, ancak Çin Dışlama Yasası ve müteakip değişiklikler nedeniyle, yurtdışına seyahat etmeden önce, yeniden oturmasına izin verecek bir kimlik belgesi için Göçmenlik ve Vatandaşlığa Kabul Dairesine gitmesi gerekiyordu.
Wong daha sonra Paramount Studios ile anlaştı. Ejderhanın Kızı (1931), en azından manşet yıldızı olmasına rağmen, onun başka bir klişe oynadığını gördü. Şanghay Ekspresi (1932), Wong’u, Avrupa’daki zamanından bir arkadaşı olan ve daha kaliteli bir film olan Marlene Dietrich ile ekranı paylaşmıştı.
Daha sonra Kariyer
Şanghay’ın kızı (1937), Wong’a, eseri için alışılmadık olan, Koreli Amerikalı bir erkek başrol ile mutlu bir son verdi. Dünya Savaşı sırasında yaptığı Burama üzerinde bombalar (1942) ve Chungking’den gelen bayan (1942). Ayrıca Japonya tarafından işgal edilen Çin için de para topladı.
Wong, 1942’de oyunculuktan emekli oldu, ancak ara sıra film ve TV gösterileri yapmaya devam etti. 1951’de bir TV dizisinde başrol oynayan ilk Asyalı Amerikalı oldu.
Wong’un filmde küçük bir rolü vardı. Siyah Portre (1960) yıldız Lana Turner’ın hizmetçisi olarak. Onun son film görünüşü Vahşi Masumlar (1961). Müzikalin Hollywood versiyonunda geri dönüş yapmak istemişti. Çiçek Davul Şarkısı ancak başlamadan önce vefat etti.
Kişisel hayat
Wong hiç evlenmedi. Dietrich ve beyaz erkeklerle romantik bir ilişkisi olduğuna dair söylentiler vardı. Bu dedikodu doğru olsa bile, Wong’un gününün yasaları ve önyargıları, bu ilişkilerin evlilikle sonuçlanamayacağı anlamına geliyordu.
Ölüm ve Miras
Wong, 3 Şubat 1961’de California, Santa Monica’da öldü. 56 yaşındaydı. Ölüm nedeni kalp kriziydi. Ölmeden önce yıllarca karaciğer hastalığından muzdaripti.